Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, inşaat sektöründe yeni bir dönemi başlatacak düzenlemeleri hayata geçirdi. "Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği" ile "Dağıtım Tebliği" ve "Ceza Tebliğinde" yapılan değişiklikler Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenlemelerle, yapı denetim süreçlerinde daha etkin bir kontrol mekanizması oluşturulması ve hatalı uygulamaların önüne geçilmesi hedefleniyor. Özellikle, binaların yapım aşamasındaki denetim eksiklikleri ve sonrasında ortaya çıkan sorunlar için ciddi yaptırımlar öngörülüyor.

Yeni Teminat Sistemi ve Kapsamı

Yapı denetim kuruluşlarından alınan teminatlarla ilgili önemli değişiklikler yapıldı. Daha önce Üretici Fiyat Endeksi'ne (ÜFE) göre güncellenen teminat tutarları, 2026'dan itibaren Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve ÜFE ortalamasına göre belirlenecek. Bu düzenleme, teminatların reel değerini korumayı amaçlıyor. Ayrıca, vatandaşların yapı denetim hizmetlerinden daha kolay faydalanabilmesi için bazı kolaylıklar sağlandı. 500 metrekareye kadar olan yapılar, Elektronik Dağıtım Sistemi dışında tutularak, yapı sahiplerine istedikleri denetim kuruluşuyla sözleşme imzalama özgürlüğü tanındı. Bu sayede, özellikle küçük ölçekli inşaatlarda denetim hizmetlerine erişim kolaylaştırıldı.

Sözleşme Fesihlerinde Yeni Kriterler

Yönetmelikteki sözleşme fesih gerekçelerinde de önemli değişiklikler yapıldı. Daha önce 6 ay olan inşaata başlanmaması durumu, 3 aya düşürüldü. Bu, yapı denetim kuruluşlarının daha hızlı harekete geçmesini ve inşaat süreçlerinin aksamamasını sağlamayı amaçlıyor. Ayrıca, yapı denetim kuruluşlarının, kalıp ve donatı imalatını teslim alma, betona nezaret etme gibi denetim görevlerini yerine getirmemesi durumunda da sözleşmenin feshedilebilmesinin önü açıldı. Bu düzenlemelerle, denetim süreçlerinin daha sıkı takip edilmesi ve sorumlulukların yerine getirilmesi hedefleniyor.

Yıkılan Binalara Ağır Yaptırımlar

En dikkat çekici değişikliklerden biri, yapı denetim kuruluşunca denetimi üstlenilen bir yapının, yapı kullanma izin belgesi aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılması durumunda uygulanacak yaptırımlar. Bu durumda, yapı denetim firmasının faaliyetine son verilecek ve teminatına el konulacak. Ayrıca, bir binanın inşa aşamasında çevresindeki bir yapıya zarar vermesi durumunda da yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilerek, teminatına el konulacak. Bu ağır yaptırımlar, yapı denetim süreçlerinin ciddiyetini artırmayı ve hatalı uygulamaların önüne geçmeyi amaçlıyor.

Yeni düzenlemelerle birlikte, inşaat sektöründe daha kaliteli ve güvenli yapıların inşa edilmesi, denetim süreçlerinin etkinliğinin artırılması ve hatalı uygulamaların önüne geçilmesi hedefleniyor. Özellikle, yapı denetim firmalarının sorumluluklarının artırılması ve yaptırımların ağırlaştırılması, sektörde daha dikkatli ve titiz bir çalışma ortamı yaratılmasına katkı sağlayacaktır. Bu düzenlemelerin, uzun vadede daha güvenli ve dayanıklı binaların inşa edilmesine ve vatandaşların yaşam kalitesinin artmasına olumlu etkileri olması bekleniyor.