Son Mohikan: Hayvan Tarağı Ustası İzzet Çakmak'ın Veda Çağrısı!
Samsun'un Vezirköprü ilçesinde, geleneksel el sanatlarından olan hayvan tarağı imalatı, 88 yaşındaki İzzet Çakmak'ın ellerinde yaşamaya devam ediyor. 70 yıldır bu zanaatı icra eden Çakmak, "Ben de ölürsem bu iş biter" diyerek mesleğinin yok olma tehlikesine dikkat çekiyor.
Tarihi Bedesten'de Zamana Direnen Usta
Tarihi Vezirköprü Bedesten Çarşısı Arastası'nda mesleğini sürdüren İzzet Çakmak, üretimde kullandığı makineyi de kendisinin yaptığını belirtiyor. 65 yıl önce yaptığı bu makineyle tarağın dişlerini açan Çakmak, şöyle konuşuyor:
"Bu makineyi 65 yıl önce yaptım. Önceleri dişleri hızarla ve elle açıyorduk. Şimdi bu makineyle diş açıyoruz. Tarağın sacını kesip, dişlerini açtıktan sonra perdah eder, ardından sapını gürgen ağacından hazırlayıp perçinleriz. Eski geleneklere uygun, sağlam ve dayanıklı taraklar üretiyorum. Sac kalın, sap gürgen. Paslanır ama çürümez."
Çakmak'ın ürettiği taraklar, sağlamlığı ve dayanıklılığı ile öne çıkıyor. Gürgen ağacından yapılan sapı ve kalın sacı sayesinde uzun yıllar kullanılabiliyor.
"Ben de Ölürsem Bu İş Biter" Feryadı
Küçük yaşta babasını kaybettikten sonra dükkanın başına geçmek zorunda kalan Çakmak, 70 yıldır hem imalatını yaptığını hem de satışını gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Eskiden Vezirköprü'de bu işi yapan 5 esnaf varken, pres tarakların çıkmasıyla birlikte bu sayı bire düşmüş durumda. Çakmak, bu durumu şu sözlerle özetliyor:
"70 yıldır hem imalatını yapıyorum hem de satıyorum. Toptan 40 TL, perakende 50 TL. Eskiden Vezirköprü'de 5 esnaf bu işi yapardı. Türkiye'nin her yerine gönderirdik. Pres taraklar çıkınca esnaflık bitti, bir tek ben kaldım. Ben de ölürsem bu iş de biter."
Bu sözler, bir mesleğin son temsilcisinin çaresizliğini ve yok olma tehlikesini gözler önüne seriyor.
El Sanatlarının Önemi
El sanatları, bir toplumun kültürel mirasının önemli bir parçasını oluşturur. Bu sanatlar, nesilden nesile aktarılarak yaşatılır ve toplumun kimliğinin korunmasına katkı sağlar. Ancak günümüzde, endüstriyel üretimin artması ve tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle birlikte birçok el sanatı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Hayvan tarağı imalatı da bu sanatlar arasında yer alıyor. Bu nedenle, bu tür el sanatlarının desteklenmesi ve yaşatılması büyük önem taşıyor.
- El sanatları, kültürel mirasın korunmasına katkı sağlar.
- El sanatları, yerel ekonomiyi destekler.
- El sanatları, turizm potansiyelini artırır.
- El sanatları, istihdam yaratır.
İzzet Çakmak'ın hikayesi, unutulmaya yüz tutmuş bir mesleğin ve bir zanaatkarın yaşam mücadelesini anlatıyor. Onun çağrısı, el sanatlarının değerini ve korunmasının önemini bir kez daha hatırlatıyor. Bu mirası yaşatmak için hepimize büyük görevler düşüyor.
